Қазақстанда үлескерлік тұрғын үй құрылысын бақылауды күшейту жоспарлануда. Бұл туралы LS-ке индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінде хабарлады.

Министрліктің ақпараты бойынша, осы саладағы заңнаманы айналып өту үшін «Қазрестр» тұрғын үй құрылысына үлестік қатысудың ақпараттық жүйесінде тексерілгеннен кейін шарттар жасасуды және оларды электрондық үкіметте (ХҚКО) тіркеуді көздейтін нормативтік құжаттарға* қосымша түзетулер дайындалды.

Өз кезегінде, сараптаманың оң қорытындысын алғаннан кейін жүйеде барлық тұрғын және тұрғын емес үй-жайлардың пәтерограммасы көрсетілетін болады.

Сондай-ақ, тұрғын үй-құрылыс кооперативтерін құруды қатаңдату, айыппұлдарды ұлғайту, құрылыс салушылар мен уәкілетті компаниялар үшін ғана емес, сондай-ақ, осы салада өз қызметін жүзеге асыратын заңды тұлғалар үшін жауапкершілікті бақылауды күшейту жоспарлануда.

Сондай-ақ, азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету үшін үлестік құрылыстағы тәуекел дәрежесін бағалауды тексеру парақтары мен критерийлерін бекіту үшін жұмыс істеуде.

Министрлікте «Тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы» қолданыстағы Заң аясында сатып алушылардың ақшасын тартудың үш әдісі бар екенін еске салды: бірыңғай оператордың кепілдіктерін алу, банктің жобасына қатысу, көп қабатты ғимараттың қаңқасын тұрғызғаннан кейін. Осы саладағы қызметті өзге тәсілдермен жүзеге асыруға тыйым салынады.

Сонымен бірге, жергілікті атқарушы органдар үлескерлердің ақшасын тартуға рұқсат берумен, тоқтата тұрумен және одан айырумен айналысады. Бұл ретте әкімдік компаниядан өтініш пен құжаттарды алғаннан кейін сегіз жұмыс күні ішінде шешім қабылдауы тиіс (оң немесе теріс).

Өз кезегінде тәуелсіз қаржы кеңесшісі Жанар Мазембаева әлеуетті үлескерлер «Қазақстандық тұрғын үй компаниясының» үлестік құрылысы бойынша кепілдіктің бар-жоғына көз жеткізуі тиіс екенін атап өтті. Сарапшының айтуынша, Қазақстан коммуналдық жүйелері (ҚКЖ) халыққа тұрғын үйге қолжетімділікті қамтамасыз ету саласындағы мемлекет саясатының бірыңғай операторы болып табылады.

ҚКЖ сайтында салынып жатқан объектілер бойынша кепілдік беру туралы шарттардың тізілімі бар. Онда салынып жатқан тұрғын үй кешендер тізімін көруге болады,

деп түсіндірді ол.

Сондай-ақ, Мазимбаева әкімдіктен үлестік қатысу шартын жасасуға рұқсат сұрауға және барлық тармақтарды мұқият зерделеуге кеңес берді.

Оның айтуынша, оның бұрынғы тұрғын үй кешені бойынша әзірлеуші туралы пікірлерді іздеу артық болмайды.

Үлестік қатысу кезінде келісімшартты мұқият оқып шығу өте маңызды, әсіресе  сатып алушыларға сату туралы алдын-ала келісім-шарт ұсынылуы мүмкін, бірақ бұл үлестік келісім болуы керек. Шарт жасасқаннан кейін, құрылыс барысын қадағалау қажет,

деп нақтылады Мазембаева.

Сарапшы Алматыда үй салынып жатқан жерге назар аудару қажет екендігіне назар аударды: ол ақауға тұрарлық емес пе, мүмкін жер сілкінісі кезінде тәуекелдерді арттырады.

Жалпы, қаржы кеңесшісі әрбір жаңа ғимаратты ҚКЖ-не тіркеу қажет және мұндай кепілдіксіз үлестік құрылысқа қатысуға рұқсат етілмейді деген пікірді айтты.

Бірыңғай оператор өз кезегінде бір қалада үлескерлердің ақшасын тарту құқығынан айырылған құрылыс салушылар тыныш жұмыс істеп, басқа қалада ақша тартатын жағдайлар болмас үшін барлық салынып жатқан объектілер мен құрылыс компанияларын қадағалап, тіркеуі тиіс,

деп түйіндеді Мазембаева.