Технология – барлық деңгейдегі процесті демократияландырады. Кім технологияның басында жүрсе, сол жемісін бірінші көреді. Кім соңында жүрсе, қалған-құтқанды ғана көреді.

Кім технологияға мұрнын шүйірсе, сол қыста қар жамылып, жазда күнге қақталып жұмыс істеп, итке сүйек лақтырғандай айлық алып, ақыр соңында технологияның қарқынына ілесе алмай жұмыссыз қалып, митиңгілетуге мәжбүр болады. Билік азын-аулақ өтірік жұмыс тауып беріп, 5-6 ай аузын жабуға тырысады. Сосын баяғы жартас сол жартас, тағы да жұмыссыздық, тағы да жалақының жыры басталады, дейді IT ағартушы, ҚР журналистер одағының мүшесі Тимур Бектұр.

Одан да жаманы, технологияның басы-қасында жүрген адамның (мемлекеттің, компанияның) ережесіне мойынсұнуға тура келеді. Ал ол – диджитал бодандыққа әкеледі.

Біздің билік аса мойындай қоймайды, алайда Қазақстан халқының 85%-ы қолданатын Инстаграм желісі Қазақстандық шағын бизнеске, яғни ауыл-қала қазағына нан тауып беріп тұр.

Рас, Қазақстан Фейсбукке жарнама үшін млрд-тар жұмсап жатыр. Тек қана Фейсбукке!

Қазақтың бұтартары Яндекс Такси – шетелдікі. Қазақ таксисі ресейлік компанияға жұмыс істейді. Ал орыстың 1С Бухгалтериясы бүкіл қазақтың ақшасын есептеп отыр. Айта берсе, тізім таусылмайды.

Халық өзінің мұң-мұқтажын тек әлеуметтік желіде ғана жеткізе алады.

Ал ресми құралдардың: сайт, телефон, пошта, жеке қабылдау, шағым жәшігі, т.с.с. жұмыс істемейді. Өйткені, шенеуніктердің өзі барлық шаруасын тастап күні-түні баққан-қаққаны әлеуметтік желі болып отыр.

Қазір енді web3 әлемі нық еніп келеді. Жасанды интеллект соңғы 10-20 жылда өте қарқынды дамып, қазір алғашқы жемісін көрсете бастады. Ертең, қазақ соны қолдану үшін бір компанияға ақша төлейді. Мәселен, біз қазір Майкрософт компаниясына айына $20 төлеп отырмыз. Ал оны қолданбасаң, оны қолданатын елден артта қап қоясың.

Web3 дедім ғой. Оның бір көрінісі – блокчейн технологиясы. Ал блокчейн технологиясының ең кең тараған қолданысы – криптовалюта.

Қазақ білмейді. Білсе де түсінбейді. Қазақ ұлттық банк қазір диджитал теңге, яғни криптотеңге жасап жатыр. Алғашқы сатыларынан өтіп кетті. Оның алғышарттарын жасау, алғашқы әріптестер тарту жұмыстары жүргізіліп жатыр. Ертең, барлығы мақұлданып, Президент тарапынан қол қойылып, “Ал, қазақтар, енді осыны қолданасыңдар!” деп айтқанда бір-ақ оянады.

Менің шырылдайтыным, осы процестің барлығына қазақ қатысуы керек! Қатыстырылуы керек! Әйтпесе, барлық нормативтік актілер қабылданып, тиісті органдар бекітіп, процесс басталып кеткенде “Мәәә, біз мұны білмей қалдық қой? Халықтан сұрамайды ма сонда?” деген әңгіме басталады.

Технология – ол сіз көрген 90-шы жылдардағы тамагочи емес. Ол ендігі адамзаттың тынысы, ішіп-жемі, жүріп-тұрысы, құқы, өміріне айналды. Ал оған “Мен айтишник емеспін…” деп сырғи салу – өміріңді, болашағыңды, бала-шағаңды соны жасап жатқан адамдардың апанына апарып лақтыра салу боп саналады.

Мәселен, жаңа айттым ғой, біздің елде диджитал теңге деген криптовалюта жасалып жатыр. Соған мынадай вакансия жарияланып отыр. Оған қазақ бара ма? Жоқ, бармайды. Өйткені, ол әлдебір басы айналған әйелдің реинкарнация туралы әңгімесін талқылап отыр. Сол мезетте әлдебір адам осындай маңызды жұмыстардың басы-қасында жүрмек:

Сонда, ХХІ ғасырға сүйретіліп жеткен қазақ, енді ХХІІ ғасырға да қиралаңдап баруы керек пе?

Меніңше, жоқ!

Қазақтар, ояныңыздар. Әлем көшіне ілесіңіздер!

Ол үшін не істеу керек?

Ол үшін ІТ сауатты болу керек. Диджитал сауатты болу керек. Процеске араласу керек. Ішінде қайнау керек,

дейді пост авторы.