Армения Ресейден қоныс аударғандардың көп екеніне қуанып отыр. Өйткені елдің орталық банкі мемлекеттің жалпы ішкі өнімі айтарлықтай өсетінін айтты. Қазақстандағы жағдай қандай?

Белгілі экономист Эльдар Шамсутдинов өзінің Telegram арнасында Армения Орталық банкінің мәліметтерін бөлісті.

Біз жыл соңында инфляция шамамен 10% және ЖІӨ өсімі 12,9% болады деп күтеміз. ЖІӨ-нің болжамды өсімі Ресей Федерациясы азаматтарының иммиграциясымен байланысты.

— деді экономист.

Бізде қалай?

Шамсутдиновтың айтуынша, Ресей Федерациясынан келген иммигранттар Қазақстан банктеріне 533 миллиард теңге әкелген. 2022 жылғы 10 қазандағы жағдай бойынша Ресей азаматтарының депозиттері мен ағымдағы шоттары бойынша қалдықтардың көлемі 678,2 миллиард теңгеге жетті. Жыл басында бұл көрсеткіш 145,6 миллиард теңге еді. Одан бері қаражат 532,6 миллиард теңгеге немесе 366%-ке (+4,6 есе) өсті.

Банк клиенттері саны 156,4 мыңнан 272,9 мың адамға дейін өсті (+74%).

Ұлттық банктің мәліметінше, ағымдағы жылдың 1 қыркүйегіндегі жағдай бойынша барлық банк депозиттерінің көлемі 28,2 триллион теңгеге (+8,6%) дейін өсті. Жыл басында көрсеткіш 26 триллион теңгеден сәл ғана асты.

Қай банктерге тиімді болды?

Сонымен қатар Шамсутдинов ресейлік клиент үшін шайқастағы жеңімпаздардың тізімін береді:

Жыл басынан бері ең көп клиентке ие болған банктер:

• Халық банкі – 9,8 трлн теңге (+16,6%)
• Kaspi Bank – 3,5 трлн теңге (+25%)
• ЦентрКредит Банкі – 2,4 трлн теңге (+ 84,6%),
• Forte – 1,9 трлн теңге (+11,7%)
• Freedom Finance Bank – 279,5 млрд теңге (+169,5%)»

Сарапшы бұл ақшаның барлығы таза түрде келді деп ойламау керек екенін айтты.

Валюта бағамының айырмашылығы сияқты басқа факторлар әсер етті.

«Ақшаның өсуі тек таза ағынмен, оның ішінде бағамдық айырмашылықтардың әсерімен түсіндірілмейді (статистика теңгедегі мәліметтерді көрсетеді) және валюталық алыпсатарлардың жұмысын есептен шығарудың қажеті жоқ. Жыл басынан бері рубльдің теңгеге шаққандағы бағамы 23%-ке өзгерді. 3 наурыздағы бағамды есептесек (негізгі соққы), онда айырмашылық 40%-ті құрады. Осылайша, жақсы қалыптасқан логистикалық және дистрибьюторлық арналар болған жағдайда, валюталық шаттлдар өтімділіктің бір бөлігін жақсы құра алады, ол ақырында банктерде орналасып, қосымша инфляциялық қысым тудырды».

Бірақ, жалпы алғанда қорытынды анық: ресейліктердің Қазақстанға келуі сөзбе-сөз ақша ағыны болып шықты. Ал ақша ағынының қомақты бөлігі пәтер иелерінің қалтасына түсіп, күнделікті дүкендерде жұмсалып жатқанын ескерсе, қаржылық жағынан Қазақстан ұтты.