Categories: Экономика

Түркиядағы шок терапия

Маусым айында Түркия Орталық банкін басқаруға алғаш әйел Төраға тағайындалды. Есімі Хафизе Гайе Эркан. АҚШ-та білім алған, түрлі халықаралық қаржы институттарында жұмыс істеген.

Бүгін сол кісінің бастауымен түрік елінің ақша-несие саясатында ШОК ТЕРАПИЯСЫ деп аталатын механизм жүзеге асырылды. Яғни, соңғы 2 жылда төмендеп келген пайыздық мөлшерлеме 8,5%-дан 15%-ға бірақ көтерілді.

Экономикада бұл құбылысқа «Шок терапиясы» дейді. Оның басты мақсаты елді жайлаған гиперинфляцияны ауыздықтау, ұлттық валютаға қолдау көрсету және капиталдың шетелге ағуының алдын алу шарасы.  Мұндай күрт өзгерістің ұзақ мерзімді салдары экономиканың еркін нарыққа бет бұруы болады. Бірақ кері әсері де болуы мүмкін. Оны дәл қазір түрік лирасының құнсыздануынан көріп отырмыз.

Әдетте пайыздық мөлшерлеме көтерілгенде ұлттық валютаның құны өседі және отандық өнімдер қымбаттайды, ал импорттық тауарлар әлдеқайда арзан болып көрінеді. Бұл бір жағынан отандық өндірістің дамуына жол ашуы мүмкін, екінші жағынан егер экономика айтарлықтай әртараптанбаған болса, импорттық тауарлар арзандап, қаптап кетуі мүмкін, демек отандық өндіріс бәсекеге қабілетті бола алмай құлдырауы да ықтимал.

Тарихта мұндай шок терапиялық әдісті 1992 жылы Англия банкі (10% -> 15%), 2008 жылы Исландия Орталық банкі (12% -> 18%), 2014 жылы Түркия Орталық банкі (7,5% ->12%) және тағы басқа елдердің орталық банктері қолданған.

Сая Манарбековна

Recent Posts

«Халық қатысатын бюджет» жобасы Таразда орындалуда

2026 жылы Тараз қаласында «Халық қатысатын бюджет» жобасы аясында 4 жоба жүзеге асырылады. Аталған жобаны…

4 месяца ago

«Fenomen Jas» — табысқа жеткен жастарды насихаттау жобасы

Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің тапсырысы бойынша Қызылорда облыстық «Жас Ұлан» бірыңғай балалар мен…

9 месяцев ago

Астанада «Fenomen Jas» жобасы аясында «Mümkındıkter Alañy» форумы өтті

Бүгін Астана қаласында Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік жылдарында жетістікке жеткен жастардың табысты өкілдерін ілгерілету мақсатында жүзеге…

10 месяцев ago

Түркістанда ел тарихындағы алғашқы миллионыншы футбол турнирі өтеді

23 қараша сағат 15:00-де Түркістан төрінде ел тарихындағы алғашқы миллионыншы футбол турнирінің ақтық сайысы өтеді.…

10 месяцев ago

Алматыда Чжэцзян провинциясы өндірушілерінің құрылыс көрмесі өтіп жатыр

Алматының Атакентінде қыркүйектің 4-6 аралығында Kazbuild 2024 көрмесі өтіп жатыр. Бұл жолы Қытайдың ең ірі…

1 год ago

Алматы қаласында 2600 ден астам сотталған азамат есепке алынған

Ішкі істер министрі полиция генерал-лейтенанты Е. Саденовтың тапсырмасымен пробация қызметтері мен полиция бөлімшелерінің өзара іс-қимылының…

1 год ago