Әдебиет

Ыбырай Алтынсарин мектеп ашу үшін өтірік шоқынғаны рас па?

Үстіне христиан поптарына тән “Ряса” киім үлгісін киген бе? “Бір құдайға шоқынып” деп өлең жазып, кейінгілер оны “Бір Құдайға сыйынып” деп өзгертіп алғандығына қандай ғылыми факт бар?

Ринаттың Алтынсаринге қастандықпен жала жаппағандығы белгілі болды. “Мектеп ашу үшін шоқынған болып көрініп, орыстарды алдады” дейді. Ринаттың ниеті дұрыс. Бірақ бұл тұжырымы дәлелсіз. Тіпті шындыққа қайшы.

Біріншіден, шоқынған болып көзбояу жасаған адам көпекөрнеу “Мұсылмандық тұтқасы” деген кітап жазып, өзі сол кітап бойынша мектепте балаларды оқытпайтыны анық қой.

Екіншіден, Ринат айтқандай Ыбырайдың үстіне кигені “Ряса” емес, кәдімгі жағалы пальто.

Үшіншіден, өлеңнің түпнұсқасында “шоқынып” деген сөз жоқ. Керісінше “бір Құдайға сыйынып” делінген. Сосын “бір Құдайға шоқынып” деген қисынға да келмейді. Себебі христиандарда бір құдай емес, “үш құдай” сенімі бар.

Мұндай жағдайда қателік жіберген кісіге “әп бәлем қолыма түстің бе” дегендей еміреуінмен бас салып “айуан, оңбаған” деп ауыр сөздермен балағаттамай-ақ, жай ғана қате айтқанын мәдениетті түрде жеткізу жеткілікті.

Ринаттың қолдаушылары да артық кетіп жатыр. Ринаттың сөзінің қате, шындыққа қайшы екенін айтқандардың бәріне “салафит, діншіл, діңкес” секілді айдар тағып, Ринатты әйтеуірі ақтауға тырысуда. “Ринат жақсы ниетпен айтты, бірақ тұжырымы шындыққа келмейді” деп әділ бағасын бергендері жөн еді.

Жалпы видеоны қасақана монтаждап, әлеуметтік желіге сүйреп алып келгендердің ниеті дұрыс емес секілді.

Қазір ақпарат тасқыны алапат заманда өмір сүріп жатырмыз. Қоғамға іріткі салғысы келетін, хайп іздеген әлі талай монтаждалған видеолар шыға береді. Мұндайда екіге бөлініп, қызыл кеңірдек болып дауласып, бір-біріне ауыр сөз айту аз қазақтың ынтымағына сызат түсіреді.

Абай болайық. Арандап қалмайық.

Пікір иесі: Қайрат Жолдыбайұлы.

Сая Манарбековна

Recent Posts

«Халық қатысатын бюджет» жобасы Таразда орындалуда

2026 жылы Тараз қаласында «Халық қатысатын бюджет» жобасы аясында 4 жоба жүзеге асырылады. Аталған жобаны…

4 месяца ago

«Fenomen Jas» — табысқа жеткен жастарды насихаттау жобасы

Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің тапсырысы бойынша Қызылорда облыстық «Жас Ұлан» бірыңғай балалар мен…

9 месяцев ago

Астанада «Fenomen Jas» жобасы аясында «Mümkındıkter Alañy» форумы өтті

Бүгін Астана қаласында Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік жылдарында жетістікке жеткен жастардың табысты өкілдерін ілгерілету мақсатында жүзеге…

10 месяцев ago

Түркістанда ел тарихындағы алғашқы миллионыншы футбол турнирі өтеді

23 қараша сағат 15:00-де Түркістан төрінде ел тарихындағы алғашқы миллионыншы футбол турнирінің ақтық сайысы өтеді.…

10 месяцев ago

Алматыда Чжэцзян провинциясы өндірушілерінің құрылыс көрмесі өтіп жатыр

Алматының Атакентінде қыркүйектің 4-6 аралығында Kazbuild 2024 көрмесі өтіп жатыр. Бұл жолы Қытайдың ең ірі…

1 год ago

Алматы қаласында 2600 ден астам сотталған азамат есепке алынған

Ішкі істер министрі полиция генерал-лейтенанты Е. Саденовтың тапсырмасымен пробация қызметтері мен полиция бөлімшелерінің өзара іс-қимылының…

1 год ago