«Абай деген адам болған жоқ» десек, не ұтамыз?

Осы күндері әлеуметтік желілерде Абай Құнанбаев төңірегінде түрлі аңыз-әңгімелер тарай бастады. Кейбір зерттеушілер Абай мұрасы алаш арыстары шығармаларының жинағы дегенді айтып жүр. Бұл тұжырым қоғам қайраткерлері арасында біраз дау тудырған еді. Абайдың туған күнінде журналист Серік Хасенов ақын төңірегінде ой толғады.

«Осы күні Абайдың сыртынан не айтылмады? «Абай деген адам болдыма?» деген сұрақ төтесінен қойылып жүр. Ол нені білдіреді?! Ол — Абайдың үлкен сенімге айналып кеткенінің белгісі. Сену мен сенбеудің, сенім мен күмәннің арасындағы мәңгілік күш секілді құпия әлемге айналып кеткенінің белгісі шығар…

Біз «Абай деген адам болған жоқ» десек, не ұтамыз? Жарайды, оны Әлихан жасап шықты делік. Содан? Ол Әлекеңнің екінші болмысы болғанның өзінде, Абай деп әспеттеуге лайық болмыс емес пе?!

Талас неден туды? Оны да білмейді. Бір білерім біз Абайды құртқаннан Абайдың ештеңесі кетпейді, сорлайтын өзіміз. Менің өзіме осы Абайдың таласынан рушылдық пен жершілдіктің иісі мүңкіп тұратын сияқты кейде.

Мысалы «Махамбетті биік қоям Абайдан» деп, данышпансудың өзі үлкен қасірет.

Бұл ақылды күшке жығып беру. Әйтпесе Махамбетте ақылдың адамы, күші мен қылышын көрінген боққа шапқан ақымақ емес. Заманы солай болды…

Әйтпесе «Шыңғыс ханды биік қоям Әл-Фарабидан» деп те айта салуға болатын дүние. Сол Шыңғыс хандар осы Әл-Фарабилер жаққан шырақтың, өркениеттің кіндігінен балта шапты ғой. Бүгінгі ұрда-жық парасатсыз хәліміз соның кесірі. Кешегі Алаштықтарға араша түспеген, өз зиялысынан тамақты артық қоятын қоғам содан туды… әлі жалғасып келеді…

Осы күнгі капитализм мен дипломатияның тіліне салып айтсақ. Мынау әр қаладағы Абай көшелері мен ескерткіштерін не істемекпіз сонда?

Алыс-жақын шет елдегілер құрмет көрсетіп бас ақындарың деп көрсеткен сый-сыйапат не болмақ? «Кешірерсіздер, біз қателесіп қалыппыз Абай деген адам болмапты мынаның бәрін құртып жіберіңіздерші, кейін бір басқа адамның атын айтып жіберерміз» демекпіз бе?

Қалай десекте Абай үлкен сенім межесіне айналды. Оған сенбеуге де, күмәнменде қарауға болады… сенуге де, ұлықтауға да болады.

Ол сол үшін Абай…

«Өзіңіз жайлы аңыздар жасаңыз. Құдайлар солай бастаған» дейді, Ежи Лец. Мүмкін Абайдың да айналасынан аңыздың азаймауы содан шығар».

Анара Бауыржанқызы

Recent Posts

«Халық қатысатын бюджет» жобасы Таразда орындалуда

2026 жылы Тараз қаласында «Халық қатысатын бюджет» жобасы аясында 4 жоба жүзеге асырылады. Аталған жобаны…

4 месяца ago

«Fenomen Jas» — табысқа жеткен жастарды насихаттау жобасы

Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің тапсырысы бойынша Қызылорда облыстық «Жас Ұлан» бірыңғай балалар мен…

9 месяцев ago

Астанада «Fenomen Jas» жобасы аясында «Mümkındıkter Alañy» форумы өтті

Бүгін Астана қаласында Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік жылдарында жетістікке жеткен жастардың табысты өкілдерін ілгерілету мақсатында жүзеге…

10 месяцев ago

Түркістанда ел тарихындағы алғашқы миллионыншы футбол турнирі өтеді

23 қараша сағат 15:00-де Түркістан төрінде ел тарихындағы алғашқы миллионыншы футбол турнирінің ақтық сайысы өтеді.…

10 месяцев ago

Алматыда Чжэцзян провинциясы өндірушілерінің құрылыс көрмесі өтіп жатыр

Алматының Атакентінде қыркүйектің 4-6 аралығында Kazbuild 2024 көрмесі өтіп жатыр. Бұл жолы Қытайдың ең ірі…

1 год ago

Алматы қаласында 2600 ден астам сотталған азамат есепке алынған

Ішкі істер министрі полиция генерал-лейтенанты Е. Саденовтың тапсырмасымен пробация қызметтері мен полиция бөлімшелерінің өзара іс-қимылының…

1 год ago