Қоғамдық кеңестердің мүшелерін өкілетті органдардың өздері іріктейтін әдетті доғармай, ондай кеңестерден еш пайда болмайды, дейді Еуропалық құқық және адам құқығы жөніндегі сараптау институтының директоры Марат Бәшімов. Атқарушы органдарды қамшылауы тиіс деп құрылатын кеңестердің көбі өз міндетін атқармайды. Өйткені ондай кеңестерде көбіне «керек» адамдар отырып алады да, олар қоғамның талабын тыңдаудың орнына әкімдіктер мен министрліктердің ыңғайына жығылады.

Сондықтан қоғамдық кеңестер туралы заңға мүше қабылдау тәртібі жағынан өзгерістер енгізу керек. Қоғамдық кеңес мүшелерін әкімдік қызметкерлері емес, қоғамның өзі сайлауы тиіс қой? Конкурс жарияласын, халық дауыс берсін. Халық кімдерді қалайды, солар кеңеске кірсін.

Сосын ел азаматтарының белсенділігі өте төмен, қоғамдық институттар енжар. Әкімдік немесе министрліктен бюджетіңді ашып көрсет деп талап еткен біреуді көрдіңіз бе? Ал жемқорлық деген бюджетті жоспарлау кезінде-ақ пайда болып жататынына қоғам зер салмайды. Қоғамдық кеңестер де көрмегендей болады. Нәтижесінде, жемқорлық ұлттық идеяға айналды, халқымыздың көкейін тесетін бар пиғыл-арман – тек ұрлап қалу, жеп қалу.

Дені сау елде халық билікке сенуі тиіс қой? Бірақ біздің халық өз билігіне сенбейді қазір. Біреу мәселесін айтып, шенеунікке жүгінсе, ол шенеунігіміз түк шешпейді, ол да жоғары жақтың шешімін күтеді. Шенділер өз бетінше шешім қабылдауға қабілетсіз.

Ал енді не істеу керек десеңіз, ең алдымен адамның конституциялық құқығы мен еркіндігі қорғалуы тиіс. Заңгер ретінде айтамын. Мемлекет бірінші кезекте адам үшін қызмет етуі тиіс. Конституцияда солай жазылған. Ескі Қазақстанда әділдік, теңдік деген құндылықтар аяққа тапталып келді. Қаңтардан кейін жаңа Қазақстан құратын уақыт келгенін ұқтық. Халықтың қиналған үнін еститін мемлекет құрамыз, әділетті қоғам жасаймыз, өйтеміз-бүйтеміз дестік, бірақ қазір ол бағыттағы жұмыстар тоқтап қалды. Өйткені Парламент демалысқа екі айға бірақ кетті. Депутаттар екі ай мерзім демалады деп Конституцияға бекер жазыппыз. Тым көп оларға екі ай деген. Біздің парламентке бір айлық демалыс та жетеді. Конституцияны өзгерткенде соны ескермей қалғанымыз-ай…