Айда су бар. Бұл ғылымға бұрыннан белгілі. Ол өте көп мөлшерде, айдағы реголит – шаң түйіршіктерінде болады. Оның үстіне көлемі географиялық жағдайға байланысты өзгеріп тұрады. Оның ең жоғары концентрациясы тікелей күн сәулесін ешқашан көрмейтін полюстерде, аймақтарда байқалады.
Айдағы су ыңғайлы су қоймаларында емес, жергілікті топырақта сақталса да, болашақта Жер серігіне аттанатын миссиялар өздерімен бірге аз жүк ала алады, өйткені олар суды реголиттен ала алады. Сонымен қатар, бұған кез-келген жердегі ас үйден табылатын құрылғының арқасында қол жеткізуге болады.
Ашық университет пен Орталық Флорида Университетінің мамандары алғашқы ай базаларын мекендеушілер су тарту үшін арнайы қондырғылар мен күрделі жабдықты салмай-ақ, жай ғана кәдімгі микротолқынды пешке толық стакан реголит қою арқылы шөлдерін қандыра алатынын анықтады.
Шаң және сумен тәжірибелер
Ғалымдар «Аполлон» миссиялары барысында АҚШ астронавтары әкелген үлгілерге негізделген жасанды реголиттің екі түрлі нұсқасынан бастады. Бір нұсқасы айдың биік тауларының құрамын қайталады, екіншісі ай теңіздерінің көбірек көлеңкеленген топырақтарына ұқсас болды. Содан кейін олар реголитке толығымен дерлік тұздары жоқ деиондандырылған суды араластырды, осылайша су әр үлгінің массасының 3%-дан 15%-на дейін құрады, бұл топырақ құрамының ең қажетті бағалауларына сәйкес келеді.
Осыдан кейін үлгілер керамикалық қағазбен қапталған тигельдерге салынып, ай бетіндегі қысым мен температураны модельдейтін камераға орналастырылды. Мұның бәрі микротолқынды пеште 250 ватт қыздырылған.
Нәтижесінде ай теңізінің бетіне еліктейтін реголит үлгілерінен ылғалдың 50%-дан астамы, ал биік тау үлгісінен 67%-дан астамы сығымдалған. Бір қызығы, 35 минут қыздырған кезде одан да көп су алынды – 90% дейін.
Айта кету керек, шаңнан суды алу эксперименті Айдың топырағын қалай пайдалануға болатыны туралы зерттеулер сериясының бірі болды. Бұған дейін NASA сарапшылары тіпті ауасыз жағдайда да реголиттен оттегін алудың арзан әдісін ойлап тапқан, ал басқа ғалымдар тобы одан берік құрылыс материалдарын алуды ұсынған болатын.
