Рубльдің одан әрі әлсіреуі Қазақстан арқылы реэкспорт көлемінің төмендеуіне әкеледі. Бұл туралы тәуелсіз экономист Александр Юрин айтты.
Атап айтқанда, Юрин Ресей валютасының арзандауына байланысты ресейлік тауар өндірушілер жаппай Қазақстанға ағылады деп болжайды.
Ресейлік тауарлар онсыз да қазақстандық нарықта кеңінен ұсынылған, ал рубльдің әлсіреуі және жалпы ресейлік тауарларға бағаның төмендеуі тұтынушылық инфляция динамикасына оң әсер етеді. Бұл ретте ресейлік тауарлар қазақстандық нарықтан басқа елдерде өндірілген тауарларды ішінара ығыстыра бастауы мүмкін,
деп атап өтті ол.
Сонымен қатар, экономист Ресейге қазақстандық реэкспорт көлемінің төмендеуін болжап отыр. Оның айтуынша, бұл жағдай әлсіз рубль аясында ресейлік тұтынушылар арасында шетелдік өнімдерге төлем қабілеттілігінің төмендеуі нәтижесінде туындауы мүмкін.
Юрин өткен жылы Ресейге қарсы санкциялар Қазақстаннан Ресейге тауарлардың реэкспортына әсер еткенін еске салды. Мысал ретінде ол «көліктер, жабдықтар, көлік құралдары, аспаптар мен аппараттар» тобы бойынша сыртқы сауда статистикасының деректерін келтірді. Мәселен, көрсеткіш 2021 жылғы $471,4 млн-нан 2022 жылы $2,3 млрд-қа дейін өсті. Осылайша, олардың Ресейге қазақстандық экспорт құрылымындағы үлес салмағы 6,7%-дан 24,9%-ға дейін өсті.
Өткен жылы теңгеге қатысты рубльдің күшеюі теориялық тұрғыдан қазақстандық өндірушілерге бәсекелестік артықшылық беруі тиіс еді, алайда отандық тауарлар ҚР мен РФ өндірушілерінің әртүрлі нарықтық нишалар бойынша бөлек болуына байланысты ішкі нарықта ресейлік өнімдерді ығыстыра алмады. Сол сияқты, рубльдің қатты әлсіреуі де оның қазіргі жағдайындағы Қазақстан өнеркәсібі үшін маңызды проблемаға айналмайды деп болжауға болады,
деп есептейді ол.
Сонымен қатар, экономист кейбір кәсіпорындар қандайда бір жапа шегуі мүмкін екенін жоққа шығармайды. Бұл трансшекаралық өндірістік тізбектерге қатысатын компаниялар және азық-түлік өндірісі сияқты ішкі нарыққа бағытталған жекелеген салаларға қатысты.
Бұған дейін Amanat партиясының хатшысы Эльдар Жұмағазиев ресейлік тауарлар импортының өсуі туралы айтқан болатын. Ол мұны осы өнімді өткізудің сыртқы нарықтарының тарылуымен, сондай-ақ рубль бағамының теңгеге қатысты төмендеуімен байланыстырады. Өз кезегінде Қазақстан өндірушілері астықтың арзан импортына қатысты алаңдаушылық білдірді. Осыған байланысты олар Ресей бидайын әкелуге бірқатар шектеулер енгізуді ұсынады.
Сондай-ақ, бір жылдан кейін сарапшылар рубль 5,2 теңге болады деп болжап отыр. Бұл ретте жақын арада рубль бағамына сауда балансының нашарлауы және Ресей федералдық бюджетінің тапшылығы әсер етуі мүмкін.
Айта кетейік, KASE сауда-саттығының қорытындысы бойынша 14 тамызда RUB/KZT жұбының орташа алынған бағамы 4,46 теңгені құрады.
