Психотерапевт Жібек Жолдасова ажырасу статистикасы (солтүстікте әйелдер ер адамдардан оңай кетеді) туралы, сондай-ақ «ұят» пен дәстүрдің зорлық-зомбылыққа, кісі өлтіруге және суицидке қалай әсер ететіні туралы айтып берді.
Қазақстанда ажырасулар саны қарқынды өсуде. Бұл ретте елдің солтүстігінде шамамен жартысы ажырасса, батыста және оңтүстікте бұл көрсеткіш екі-үш есе аз. Мұның себебі неде? Жауабы қарапайым — дәстүр мен әйел көнбіс, үндемейтін және осылайша даналығын көрсетеді деген сенімде.
Солтүстікте әйелдердің түсінігі басқаша, ол оңай кетеді, еркін өмір сүргенді жөн көреді. Ал басқа өңірлерде оны «ата-анаңды жерге қаратасың», «тұрмысқа шықтың ба, демек кері жол жоқ», «ажырасқан деген атың бар, енді кімге керексің», «үндеме, шыда, бұл сенің тағдырың» сияқты сөздермен қысым жасап, ажыраспауға үгіттейді,
дейді Жібек Жолдасова.
Сондай-ақ, әйелдің келісімінсіз жасалатын некелер бар — олар оны алып қашып кетеді.
Алып қашып кеткен соң күйеу жақтан бір әжесі міндетті түрде табалдырықта жатып алып, «батылың жетсе менен аттап өт» дейді. Дәстүрлі тәрбие алған қыздардың бұған батылы бармайды. Қыз жылайды, жіберуін сұрайды, жалбарынады, бірақ оның пікірі ешкімге қызық емес. Оларға біраз жасты еңсерген ұлдарының үйленгісі келетіні ғана қызық.
Мұндай отбасылар «Шыдап кетсең сүйіспеншілік те келеді» қағидасы бойынша өмір сүреді. Мен алып қашқан қалыңдық бір жарым жыл бойы күйеуімен сөйлеспеген, онымен бір бөлмеде жатпаған және бүкіл отбасы оның тынышталуын күткен жағдайды білемін,
дейді психотерапевт.
Бірақ бұл көнбістіктің артында не жатыр? Әйелдер ажыраса алмайды, өйткені бұл ұят. Ал ерлер ас үй боксшыларына айналады. Психотерапевт Қазақстандағы тұрмыстық зорлық-зомбылық бойынша қайғылы статистиканы атап өтті.
ҚР Ішкі істер министрлігі мен Жоғарғы Соттың ресми цифрлары:
- күніне бір әйел өлтіріледі (жылына 365)
- күніне төрт әйел зорланады (жылына 1 460)
- күніне екі әйел суицидтен өледі (жылына 730)
- күніне бес әйел өзіне-өзі қол жұмсауға тырысады (жылына 1 825)
- айына тоғыз әйелді суицидке итермелейді (жылына 108)
- айына 18 әйел қоқан-лоқы құрбаны болады (жылына 216)
Сонымен қатар, күн сайын полицейлер тұрмыстық зорлық-зомбылық құрбандарына 218 қорғау нұсқамасын береді, бұл жыл сайын 80 мыңға жуық.
Бұл дегеніміз, 218 адам соққыға жығылғандықтан, қорғаныс бұйрығы қажет болды. Оның ішінде төрт әйел денсаулығына орташа және ауыр зиян келеді. Күн сайын тұрмыстық зорлық-зомбылық бойынша 136 әкімшілік сот өтеді,
деп түсіндірді психотерапевт.
Көп жағдайда үйдегі агрессорлар айыппұлмен, жартысынан азы қамауға алынады. Сарапшы бұл тек ресми деректер екенін, нақты картина әлдеқайда нашар екенін түсіндірді.
