Агрессивті «орыс әлемінің» идеологы Александр Дугиннің қызы Дарья Дугинаның өлімі батыс БАҚ-тарында кең талқыланып жатыр. Басылымдар 60 жастағы философтың Ресейдегі рөлін түсіндіріп, ФСБ-ның ресми нұсқасына күмәнданып жатыр және Ресей әскери деңгейде Дугинаның өлімі үшін кек алуға тырысады деп болжайды деп жазады BBC news.
Дугиннің қызы 20 тамызда кешке Можайский тас жолында көлік жарылысынан қайтыс болды. Бұған дейін ол әкесімен бірге Мәскеу маңындағы Захарово мекенінде «Традиция» фестиваліне қатысқан болатын.
Кейін ҚҚФ өз нұсқасын жариялады: Дугинаның өліміне кінәлі ретінде 1979 жылы туған Украина азаматы Наталья Вовк күдікке ілінді. Ол 23 шілдеде Ресейге 12 жасар қызымен бірге келген.
Дугинаны не өшін өлтірді дегенді түсіндіру үшін Батыс газеттері әкесінің орыс саясатындағы рөлін анықтауға тырысуда.
«Пайғамбар» немесе «орыс фашисті»?
Батыс БАҚ-тарын, ең алдымен, Александр Дугиннің өзі «еуразияшылдықтың» басты идеологтарының бірі ретінде және оның президент Владимир Путинмен қарым-қатынасы қызықтырады. Кейбіреулер оны «Ресей президентінің миы» деп атайды, ал басқалары Дугиннің Путинмен қарым-қатынасы түсініксіз екенін және орыс философының өзі ресми түрде ешқандай мемлекеттік лауазымдарды атқармайтынын айтады.
Ұзын сақалы мен артқа жиналған шашымен Александр Дугин пайғамбарға ұқсайды. Ол ағылшын тілін жетік біледі және қатаң үнмен сөйлейді. Дугин — империялық идеология, «еуразияшылдық» сәулетшілерінің бірі.
Сарапшылар оның президент Путинге әсерін әртүрлі бағалап жатыр, бірақ 60 жастағы философтың Ресей өзінің тарихи аумақтарын қайтарып, Батыстың азғын идеологиясынан алшақтап, өзінің ерекше жолымен жүруі керек деген идеясы Кремль тұрғындарының санасына айқын әсер еткені сөзсіз,
деп жазады Times және Дугинді «Путинді қалыптастырған адам» деп атады.
NPR америкалық қоғамдық хабар таратушысы Дарья Дугина туралы былай деп жазады: «ол «Путиннің миы» деп есептелетін адамның қызы болған. Дугин — әйгілі орыс зиялысы, ұлтшыл, оның Ресей империясын қайта құру туралы көзқарасы көрші Украинадағы Путин соғысына идеологиялық негіз берді».
10 жылдан астам уақыт бойы әкесі де, қызы да Ресейдің шабуылын талап етті. Екеуі де Ресейдің өркендеуі Украина жойылған жағдайда ғана мүмкін болады деп бірнеше рет айтқан,
деп жазады NPR.
Дугинді «Путиннің миы» деп алғаш рет ағылшын баспасөзінде 2014 жылы Foreign Affairs журналының авторы атады. Бүгінгі таңда бұл эпитет Дарья Дугинаның өліміне қатысты түсініктемелерде жиі кездеседі, ал тәуелсіз газет тіпті философты «Путиннің Распутині» деп атайды.
Екінші жағынан, Financial Times ресми түрде Дугин Ресей үкіметінде ешқандай лауазымда отырмағанын айтады.
«Дугиннің Путинге әсері кейде асыра бағаланып жатады», — деп жазады газет.
Ол Мәскеудің бас университетінде оқытушылық қызметінен айрылып, теледидардан көрінуді дерлік тоқтатты, ал АҚШ пен Канада ол құрған халықаралық Еуразиялық қозғалыс Донбастағы соғысқа еріктілер жалдап жатқанын жариялағаннан кейін оған 2015 жылы жеке санкциялар салды.
Guardian Дугин «орыс фашисті» және қастандық теориясының әйгілі апологы ретінде сипатталды деп жазды.
Кейбіреулер бұл Ресей президентінің экспансионистік сыртқы саясатын қалыптастыруға көмектесті дейді. Алайда, Дугиннің Путинге әсер ету деңгейі болжам болып қала береді — көптеген ақпарат көздері оның Кремльге әсері аз болғанын айтады,
деп жазады Guardian.
«Дугинді Кремль БАҚ-ы жақсы пайдаланды: кейде оған агрессивті идеологиясын алға жылжыту үшін платформа беріліп, кейде агрессивті ұлтшылдардың беделін түсіру үшін пайдаланды», — деп жазады газет.
Украина кінәлі емес деп үміттенеміз
ҚҚБ Дугинаның өліміне Украина билігін кінәлады, алайда олар бұған қатысымыз жоқ деп шыр-пыр болуда.
New York Times журналистері Дарья Дугинаның өлімінің мән-жайына назар аударды.
Қоғамдық қайраткерлерін қастандықпен өлтіруге ұмтылу және өлтіру әрекеттері 1990 жылдардағы Ресейдің келбеті болды. Соңғы жылдары Украинада олардың мақсаттары бизнесмендер мен журналистер болса, соңғы апталарда Украинаның жаулап алынған бөліктерінде ресейшіл қайраткерлер нысанға ілікті,
деп жазады газет.
1990 жылдары Мәскеуде автомобиль жарылыстары әдеттегідей жағдай болатын, бірақ Путин билік құрған Ресейде бұл сирей бастаған. Бұрын Украинаның арнайы қызметтері Ресей басып алған аумақтарда, майданның жанында операция жасай алса да, Киев Ресей астанасына жақын жерде осындай батыл шабуылды ұйымдастыра алады деп болжауға негіз жоқ,
дейді NYT авторы.
Тапсырыспен кісі өлтіру Ресейде соңғы жылдары да орын алған, дейді басылым, бірақ Кремльдің белсенді жақтастары емес, ашық сыншылары олардың мақсатына айналды.
Washington Post-қа сұхбат берген комментаторлар Украина тапсырыспен өлтірді деген нұсқаны жоққа шығарды.
АҚШ Өкілдер палатасының барлау комитетінің төрағасы Адам Шифф Си-эн-энге берген сұхбатында Мәскеудегі оқиға туралы конгрессмендерге әлі ресми түрде хабарланбағанын, сондықтан оларда тапсырыс берушілер мен кісі өлтірушілер туралы нұсқалар әлі жоқ екенін айтты.
Ресей қоғамы мен үкіметінде көптеген қарама-қарсы топтар бар, сондықтан бұл күресте кез-келген жағдай орын алуы мүмкін,
дейді Шифф.
Шабуылды Украинадан түскен тапсырыстан гөрі осы топтардың бірі ұйымдастырды деп үміттенемін. Біз Украинада Ресей әскери күштері жасаған әскери қылмыстардың қасіретін көрдік, олар үшін Ресей жауап беруі керек. Әрине, мен украин тарапынан бейбіт тұрғындарды өлтіру сияқты қасіретті көргім келмейді, сондықтан мен Киев өкілдерінің мәлімдемелері дұрыс және Украинаның бұл кісі өлтіруге ешқандай қатысы жоқ деп үміттенемін,
деп қосты америкалық заң шығарушы.
Ресейдегі бұрынғы британдық елші Тони Брентон Украинаның бұл кісі өлтіруді жасауға техникалық мүмкіндігі болғанына күмән келтіреді.
Қазіргі Ресей қатаң бақылауда және билігі қауіпсіздік мәселелеріне өте алаңдаулы екенін ескере отырып, Ресеймен соғысып жатқан ел Мәскеуде көлік жарылысын ұйымдастыра алатынына сену — өте қиын,
деді ол Sky News-ке.
