Ұлттық Банк базалық ставканы 16 пайызға бірден көтерді.
Сарапшылар оны ешкім күтпеген ең радикалды қадам деп бағалап отыр. Бірақ Мемлекет басшысының инфляция мен халықтың шамадан тыс кредиттелуімен күресу бойынша жария бағытын ескерсек, Ұлттық Банк осы жағынан Ақордаға барынша көмек беретін сыңайлы.
Банктер Ұлттық Банктен 17%-бен несие ала алады, ал Ұлттық Банк ноталарына қаржы салса, жылдық 15% табыстылықпен пайда көрмек. Яғни, қаржы ұйымдары үшін халық пен коммерциялық компанияларға тәуекелі жоғары кредит бергеннен көрі, қолда бар ақшаны толық кепілмен Ұлттық Банк ноталарына немесе Қаржы министрлігінің және квазимемлекеттік компаниялардың облигацияларына салған тиімді болады. Мұндай жағдайда нарықта бос ақша қалмайды. Жалпы, кімде кэш бар, соның дәуірі жүрмек.
Біз бұл сценарийді дедолларизация науқанында, яғни 2015-2016 жылдары көрген болатынбыз.
Халық үшін депозиттер тиімді бола түседі. Бұл бір жағынан алғанда акциялар нарығына рикошетпен ұрмақ. Тіпті алда жоспарланып отырған «ҚазМұнайГаз» IPO-сы қызық болмай қалуы мүмкін. Депозит 18% табыс беретін болса, акциялар үшін тәуекелге барудың қажеті қанша?
Процент өссе де, халық несие алуын қоя ма?
Себебі халықты 14% базалық ставка еш тоқтата алған жоқ. Оны статистика көрсетті. Енді халыққа 16% базалық ставка әсер етпесе, онда басқа шешім көмектесе алмас. Себебі ставканың 18%-ға өсуі — экономиканы толық құлдыратады.
