Өткен парламенттік сайлауда оппозиция неліктен жеңіліске ұшырады? Белгілі саясаттанушы Марат Шибұтов оппозициялық партиялардың сайлауалды кезеңдегі жұмысын егжей-тегжейлі талдады.
Өзінің байқағаны жайлы ол телеграм-арнасында жариялады. Сөзбе сөз:
Ұйымдастыру жоқ
«Егер сізде ұйымдасқан электорат болса, онда оның сайлауға келіп, дауыс беру ықтималдығы 80%, ал жанашыр, бірақ ұйымдаспаған болса ол үйде отыра беруі мүмкін және қажетті уақытта келмейді. Әдеттегідей, ең алдымен – тәртіп.
Қатысу төмен
Оппозицияның барлық үміттері болған Алматы мен Астанада халық сайлауға бармады, ал оппозиция үшін дауыс бере алатындар дәл солар еді. Дауыс беру күні оларға жанашыр адамдардың шетелдік сапарда түскен суреттерін көрген бір түрлі екен.
Жастар қайда?
Жастарға сайлау күші ретінде артылған сенім мүлдем ақталған жоқ. Әлеуметтанушылар мен саясаттанушылар бірнеше рет айтқандай, жастар дауыс бермейді, 40-тан асқан адамдар дауыс береді, ал ірі қалаларда 50-ден асқандар белсенді, бірақ олардың шақырулары басқаша.
Электорат шаршады
Жазда референдум болды, күзде президенттік сайлауы өтті, енді бірден парламенттік сайлау. Үзілістер аз, мұндай қарқындылық бәріне ұнай бермейді.
Электораттың бөлінуі
Облыстарда Рысбек Сәрсенбайұлы мен Лұқпан Ахмедьяров 45 мың дауысқа ие болып, екінші орын алғанын көруге болады, Алматыдағы үміткерлер де екінші орынға ие болды, бірақ дауыстар әлдеқайда аз. Бұл ретте Алматыда AMANAT-тың үміткерлері Мәжілісте ұтылғанын айта кетейін, және шын мәнінде , Ермұрат Бапидің жеңісін де мойындау керек.
Өзара бәсеке
Алматыда оппозициялық кандидаттар бір-біріне орын беруге тырысқан жоқ, мүмкін сол дүрыс болар еді, олар бір-бірімен пікірталас жүргізді, бұл рейтингтердің төмендеуіне әкелді. Нәтижелер жарияланғаннан кейін де Ермұрат Бапиді жамандап шыға келді. Дегенмен ол 25 жыл бойы оппозицияда болды, ол үшін көп нәрсе жасады, ол өзінің қазіргі қарсыластарының барлығымен дос болған сияқты еді, бірақ оның жетістігіне ешкім риза емес, керісінше. Бұл жерде сұрақ туындайды, жалпы жеңістер қажет пе? Оппозицияда өз арасындағы біреудің жеңісі үшін қуанатындар бар ма?
Әлеуметтік желілер түк шешпеді
Мен әлеуметтік желілердегі танымалдылық және белгілі бір аймақтағы танымалдылық туралы барлық жерде қайталанып жүрген ескертуді айта кетейін. Әлеуметтік желілердегі танымалдылық партиялық брендтерде жақсы жұмыс істейтін және егер оппозиционерлер солармен байланыста болса, бұл оларға шынымен көмектесер еді. Сонымен қатар, әлеуметтік желілердің жас ерекшеліктеріне қарай бөлінуі бар.
Үгіт әдістері тиімсіз боп шықты
Еңбек ұжымдарымен жұмыс партиялық брендтер үшін жұмыс істейді, бірақ әлсіз, ал бір мандаттылар үшін ол мүлдем жұмыс істемейді. Ұжымнан ұжымға емес, үйден үйге бару керек. Көптеген адамдар үміткерлерді күтіп шаршады.
Парламентке – бәрі, мәслихатқа ешкім жоқ
Бұрынғы ҚДТ және ӘҚҮ қателігі қайталанды – барлығы мәслихаттарды елемей, бірден парламентке баруға жанталасты, ал мәселен Алматының сол мәслихатының өзі өте беделді және оған баруға да болар еді. Ал мұндай ресурстармен Алматыда тұратындардың бірталайы өтер еді. Бірақ мәслихатқа бұрын белгісіз кандидаттар барды және олар табысқа жете алмайтыны анық.
Стереотип басым
Дегенмен қазақстандықтардың саясаткерлерге қатысты стереотиптері бар, және оларды жақтағанымен, яғни олар өздеріне кім және қалай ұнайтынын айта алады, бірақ дауыс беруге келгенде көпшілік алдында мойындамаса да, бірден стереотиптерге еріп кетеді. Бұл басым стереотипке кандидаттардың барлығы бірдей сәйкес келе бермейді».
