Қазақстанның микроқаржы ұйымдары (МҚҰ) қаржы нарығының өте жылдам дамып келе жатқан секторларының біріне айналды, деп хабарлайды ranking.kz.
2022 жылдың бірінші тоқсанының қорытындысы бойынша берілген микронесие портфелі 756,2 млрд теңгеге жетті. Бұл 2021 жылға қарағанда 62,1% — ға артық. Мұндай айтарлықтай өсу соңғы жылдары рекордтық көрсеткіш.
МҚҰ дамуын тежейтін факторлардың бірі дәстүрлі түрде қор жинаудағы шектеу болды. Мысалы, екінші деңгейдегі банктермен (ЕДБ) салыстырғанда микроқаржы ұйымдары депозиттерді тарта алмайды. Кредиттерді қаржыландыру банктерден, қор нарығынан немесе халықаралық қаржы ұйымдарынан меншікті капитал және тартылған қарыз қаражаты есебінен жүзеге асырылады.
Осылайша, МҚҰ қор құны банктерге қарағанда айтарлықтай жоғары. Осыған байланысты қолжетімді қорландыруды тарту мәселесі микроқаржы секторы үшін өзекті, ал оның сәтті шешілуі түпкі қарыз алушы үшін мөлшерлемелердің кейіннен төмендеуіне алып келеді.
Естеріңізге сала кетейік, 2020 жылдан бастап микроқаржы ұйымдары биржада қаражат тарта алады, бірақ бұрын мұндай мүмкіндік болмаған.
2019 жылдың бірінші тоқсанын қорытындылай келе, МҚҰ міндеттемелерінің құрылымында 93,6% тартылған қарыздарға, 3,5% — несиелік берешекке тиесілі болды. Бұл ретте МҚҰ қарыздарын негізінен шетелдік, халықаралық қаржы институттарынан алғанын атап өту қажет.
Алайда, қазір МҚҰ облигациялар шығару және отандық қаржы ұйымдарының қаражаты арқылы биржада қор тартуға мүмкіндігі бар. 2022 жылғы наурыздың қорытындысы бойынша МҚҰ міндеттемелерінің құрылымында алынған қарыздардың үлесі 80,1% — ға дейін төмендеді. 7,1% шығарылған борыштық міндеттемелерге, 5,3% — кредиторлық берешекке тиесілі. Осылайша, МҚҰ қорландыру құрылымында елеулі өзгерістер орын алуда.
Қазір ірі МҚҰ екінші деңгейлі банктерге айналуы мүмкін. Қаржылық реттеушінің деректері бойынша бұл процесс бәсекелестікті дамытуға және тұтынушылар үшін қаржылық көрсетілетін қызметтердің қолжетімділігін арттыруға ықпал ететін болады. Ол қаржы институттары үшін белгіленген жалпы пруденциялық талаптар мен нормаларды сақтауды көздейді.
МҚҰ-ның ЕДБ-ға ауысуы қор тарту проблемасын да белгілі бір дәрежеде шешіп, сектор компанияларына депозиттер тартуға мүмкіндік береді.
