Лондон зоологиялық қоғамы Қытай Ғылым академиясымен бірге зерттеу жүргізді, нәтижесінде Қытайдың оңтүстік суларында дюгон су сүтқоректілері жойылып кеткені анықталды. Олардың саны 1970-ші жылдардан бастап азая бастаған, ал 2008 жылдан бері дюгондарды жағалаудан ешкім көрмеген.
Зерттеушілер Қытайдың Хайнань, Гуанси, Гуандун және Фуцзянь провинцияларындағы 66 балық аулау қауымдастықтарының тұрғындарымен сұхбаттасып, дюгондардың тіркелген белсенділігі туралы жазбаларды зерттеді. Сауалнамаға қатысқан 788 адамның үшеуі ғана бұл жануарларды соңғы бес жыл ішінде көргендерін хабарлады, бірақ ғылыми бақылаулар мұны растай алмады және ғалымдар Қытайдағы дюгондар функционалды түрде жойылып кетті деген қорытындыға келді. Оларды көргені туралы соңғы дәлелдер 2008 жылы ғана тіркелген.
Кәдімгі дюгон — дюгонтектестер тұқымдасынан шыққан су сүтқоректілерінің жалғыз түрі. Бұл тұқымдасқа жойылып кеткен үш түр кіреді, олардың ішіндегі ең танымалы — XVIII ғасырдың екінші жартысында ашылған және өте тез жойылған стеллер сиыры. Бұл таяз суда өмір сүретін және сулы өсімдіктер мен балдырлармен қоректенетін шөпқоректі теңіз жануарлары. Теңіз түбінде олар көбінесе алдыңғы жүзбеқанатымен «жүреді», ал өсімдіктерді жоғарғы еріннің бұлшықеті көмегімен жұлады.
Ежелгі уақытта теңізшілер дюгондарды су перісі деп қабылдаған, «дюгон» сөзінің өзі малай тілінде duyung — «теңіз қызы» немесе «су перісі» дегенді білдіреді. Куәгерлердің айтуынша, бұл жануардың анасы өз баласын тамақтандырған кезде, ол басын судан шығарып, оны емізеді, алыстан баланы емізетін әйелге ұқсайды.
Қытайдан тыс жерлерде бұл биологиялық түр Үнді және Тынық мұхиттарының тропикалық және субтропикалық жағалау суларында жиі кездеседі, бірақ барлық жерде жойылып кету қаупі бар. Халықаралық табиғатты қорғау одағының Қызыл кітабына дюгон «осал түр» ретінде енгізілген, яғни жойылу қаупі жоғары. Ғасырлар бойы еті, майы, терісі және сүйегі үшін оларды көп аулап келген. Ал оңтүстік-шығыс Азия елдерінде дюгондардың денесінің кейбір бөліктері дәстүрлі медицинада қолданылған.
Қазір бұл жануарларды аулауға тек абориген халықтардың кәсіпшілігі ретінде рұқсат етілген. Бірақ тіпті қорғалатын жерлерде браконьерлер оларды аулауын доғармай келеді, сонымен қатар балық аулау құралдарынан көптеген тұқымдар өліп жатыр. Қытайда зерттеу жүргізген ғалымдардың пікірінше, балық аулау және кемелермен соқтығысу және тіршілік ету ортасының жойылуы жергілікті дюгондар үшін жойылуға әкелді. Бұл жойылу адамдардың әрекетімен байланысты: жағалаудағы сулар биогендік элементтермен ластанған, бұл балдырлардың табиғи өсуін бұзады, ал бұл өз кезегінде дюгондардың негізгі тамағы болып табылады.
Қытайдағы бұл жануарлар 1988 жылдан бері ресми түрде мемлекет қорғауында болды, бірақ тіпті мұндай мәртебе оларды жойылып кетуден құтқармады. Қазір аспан асты елінің билігі теңіз балдырларын қалпына келтіру үшін шаралар қолданып жатқанына қарамастан, ғалымдар уақыт өткізіп алды және оларды құтқару мүмкін емес деп қорқады.
Зерттеушілердің пікірінше, қытай жағалау суларында дюгондардың жойылып кетуі теңіз сүтқоректілерінің басқа түрлерінің жойылуына әкелуі мүмкін.
