Белгілі заңгер Алмас Жұмағалидің айтуынша, әнші Динара Әлжанның журналист Нұрсейіт Жылқышыбайдың «Уақыт көрсетеді» бағдарламасына берген сұхбатына сүйене отырып, бірнеше қылмыстық іс қозғауға болатынын айтады. Және соларды тізбектеді:
1) Кентал мен «командасының» есірткіге қатысы;
2) Ғабидолланың қызметтік өкілеттігін асыра пайдалану ма, әлде кәсіпкерлік қызметке заңсыз араласу ма, оны тексеріс анықтау керек;
3) Болат Назарбаевтың миллиондаған қаржыларды оңды-солды шашуы, казинодан ұтылып қалған Қайрат Нұртас үшін 400 000$ бере салу (қаржының шығу тегінің заңдылығы анықталу керек).
Кокаин өте қауіпті және қымбат есірткі, сол себепті оның 1 граммы 3.07.2019 жылғы үкімет бекіткен жиынтық кестеге сәйкес аса ірі мөлшер болып есептеледі (суреттерді қараңыз). Ал енді осы аса ірі мөлшерде есірткіні өткізу, алу қылмыстық кодексінің 297-бабына сәйкес 10 жылдан 15 жылға дейін бас бостандығынан айрылатындықтан аса ауыр қылмыс болып табылады,
дейді заңгер.
Бұл қылмыс ескіріп қалған жоқ па?
Заңгер сондай-ақ қылмыстың мерзіміне назар аударды. Іс қозғауға мерзімі ескіріп қалмады ма деген сұраққа да жауап берді.
Бұл оқиға 2016-18 жылдары болған, одан бері 5-7 жыл өтті. ҚР ҚК 71-бабының 1-бөлігінің 5-тармағына сәйкес аса ауыр қылмыс жасаған соң 15 жыл өту керек (6-СУРЕТІ ҚАРАҢЫЗ). Демек, әлі де ескірген жоқ
дейді ол.
Бұл іспен кім айналысуы керек? Міндетті түрде арыз жазылуы қажет пе?
Заңгер Алмас Жұмағалидің сөзінше, Қылмыстық-процестік кодекске сәйкес, қылмыстардың үш түрі болады:
1) Жеке айыптау істері, яғни арыз жазбаса қозғалмайды, арызын кері алғанда бірден тоқтайды (мысалға, қорлау, ҚК 131-б.);
2) Жеке жариялы айыптау істері, яғни ол да арыз жазбаса қозғалмайды, арызды кері алса да бірден тоқтамайды, біраз шарттары бар (мысалға, зорлау, ҚК 120-б.);
3) Жариялы айыптау істері, яғни ешқандай арызды күтпейді, мәлім болған сәттен бастап іс қозғалады, тоқтамайды (мысалға, кісі өлтіру, ҚК 99-бабы).
Есірткімен байланысты қылмыстар нақ осы жариялы айыптау болып саналады. Ешқандай арызды күтпей тергеп тексеріледі.
Сонда құзырлы органдар қалай тергеп-тексереді?
Заңгердің сөзінше, Қылмыстық процестік кодекстің 180-бабына (1-бөлім, 3-тармақ) сәйкес бұқаралық ақпарат құралдарындағы хабарлар соталды тергеп-тексеруді бастауға себеп болып саналады.
YouTube-арна БАҚ болып санала ма?
Алмас Жұмағалидің сөзінше, «Бұқаралық ақпарат құралдары туралы» ҚР 1999 жылғы 23 шілдедегі заңының 1-бабының 4-тармағы БАҚ деген не дегенде анықтама беріп, олардың қатарында «интернет-ресурстарды қоса алғанда, бұқаралық ақпаратты… үздiксiз бұқаралық таратудың басқа да нысанын» таниды. Демек, осы арнағасүйеніп, прокуратура, полиция, Ішкі Істер Министрлігі тергеп тексеруге тиісті.
