Колумбия университетінің веб-сайты (АҚШ) калорияны тұтынуды 25%-ға азайту өмір сүру ұзақтығын арттыратынын зерттеген қызықты эксперименттің нәтижелерін жариялады.
Айта кету керек, CALERIE рандомизацияланған бақыланатын сынағы ұзақ уақыт бойы калорияны шектеудің адам денсаулығына әсерін бірінші болып бағалаған. Зерттеудің екінші кезеңінде қатысушылар екі жыл бойы төмен калориялы диетаны ұстанды. Ең шыдамдылары сыйлыққа – бірнеше жыл бақытты өмірге ие болады.
Эксперимент шарттары
Биологиялық қартаюды бағалау үшін ғалымдар экспериментке дейінгі, оның барысында және одан кейінгі қатысушылардың қан үлгілерін үш алгоритммен талдады. Сынақтарда ген экспрессиясын реттейтін және жасына қарай өзгеретін ДНҚ-ның метилдену белгілерін талдау қолданылды.
Биологиялық жастың өзгеру жылдамдығын көрсететін алгоритмге сәйкес, қартаю 2-3%-ға баяулады, бұл өлім қаупінің шамамен 10-15%-ға төмендеуімен бірдей.
Нәтижелер калорияны шектеу адамдардың қартаю қарқынын бәсеңдететінін дәлелдейді,
дейді жұмыстың бірлескен авторы Кален Райан.
Ғалымдар қартаюдың алдын алу үшін үнемі тамақтануды шектеуге бәрі бірдей дайын емес екенін түсінеді, сондықтан жаңа зерттеулерде дәл сондай нәтижелерге қол жеткізу үшін интервалды ашығудың әсерін бағалауға ниетті.
Аз тамақтану керек пе?
Төмен калориялы диетаның болашақта денсаулыққа тигізуі мүмкін нақты әсерін зерттейтін экспериментке қатысушылар әлі да бақылау үстінде. Бірақ қалай болғанда да ол басқа зерттеулердің нәтижелерін ішінара растайды.
Мысалы, өткен жылдың көктемінде Говард Хьюз медициналық институтының ғалымдары тамақтанудың тышқандардың денсаулығы мен қартаюына әсерін зерттеген төрт жылдық зерттеу нәтижелерін ұсынған болатын. Белгілі болғандай, белсенді ұзақ өмір сүру үшін тәуліктің белгілі бір уақытында тамақтану және калорияларды санау маңызды екен. Бұл қартаю процесіне тән механизмдерді тоқтату арқылы денсаулыққа айтарлықтай пайда әкеледі.
Калорияны шектеу жануарлардың өмірін 10%-ға ұзартты, ал бұған қоса тамақты белсенділіктің ең жоғары кезеңдерінде (тышқандарда бұл түн) жеу өмір сүру ұзақтығы 35%-ға арттырды – жануарлар шамамен тағы тоғыз ай өмір сүрді.
Дегенмен, бүгінде зерттеушілер калорияны шектеу жасушалық және генетикалық деңгейде қартаюды қалай бәсеңдететінін енді ғана түсініп келеді. Мүмкін, тамақтанудың мұндай режимі ағзаның қартаюына қарай туындайтын белгілі бір генетикалық өзгерістердің орнын толтыратын болар – мысалы, қабынуға байланысты гендердің шамадан тыс белсенділігінің және зат алмасу гендерінің төмен белсенділігінің. Сонымен қатар, төмен калориялы диета ішек микробиотасының құрамын өзгерту арқылы да қартаюды баяулатуы мүмкін.
