Categories: Тарих

Наймандар мен Қабанбай батырға қатысты шағымдар негізсіз — тарихшы

Оқырмандардың Радик Темірғалиевтің «Түп-тамыры қазақ емес 10 қазақ тұлға» мақаласына қызу реакциясы сарапшыға жалғасын жариялауға мәжбүр етті.

Мақалада Темірғалиев Найман руынан шыққан Қабанбай батырды «қазақ емес» деп атады. Әрине, оқырмандардың бір бөлігі бұл мәлімдеме ұнамай қалды. Темірғалиев өзінің тезисін Телеграм-арнасында түсіндірді:

Шағымды Тынышпаевқа айтыңдар

«Ұлы Найман тайпасының кейбір өкілдерін қатты ашуландырып алғанға ұқсаймын. Мен не дей аламын? Барлық шағымды Мұхамеджан Тынышпаевқа айтыңыздар. Айта кету керек, ол да – найман. «Мақта сартқа тұрмысқа шыққан; Ұлы Байжігіт қырғыздарда қалған, ал екінші ұлы Ержігіт әкесі Тахтарходжамен бірге Үргенчке кетті». (М. Тынышпаев. Қырғыз-қазақ халқының тарихына материалдар. Ташкент, 1925. 72-б.)

Міне, тағы екі қазақ кірме олардың қайсысы қазақ екенін қалай анықтағаны туралы:

Абайға тұспал

1900 жылы белгілі журналист, ғалым, қоғам қайраткері Николай Коншин Орта жүз қазақтарының шежіресінің бір нұсқасын жариялап, кіріспесінде былай деген:

«Түсініктемелері бар бұл ескертпе Семей облысында өте танымал бір қырғыздың сөздеріне негізделіп қана жазылды. Алайда ол тегін көрсетпеуді, жарияламауды өте қатты сұрады.

Бұл қырғыз (Арғын тайпасының Тобықты руынан шыққан), ол хабарлаған ақпарат өз ата-тегін әртүрлі фантастикалық қиялмен әспеттеуді ұнататын кейбір ұрпақтардың шамына тиіп кете ме деп алаңдайды».

Көптеген заманауи зерттеушілердің пайымдауынша, бұл шежіренің авторы — Абай. ХХ ғасырдың басында Семей облысындағы тобықты руынан шыққан қазақ басқа кім болуы мүмкін?! Ал мен жекеме келіп жатқан хабарламаларды оқып, Абайдың шексіз даналығына тағы да көз жеткізудемін».

Анара Бауыржанқызы

Recent Posts

Колледж студенттері бәсекесі: білім мен зияткерлік сайысы өтті

Жамбыл облысында жастардың кітапқа деген қызығушылығын арттырып, интеллектуалды әлеуетін көтеруге бағытталған «Әулиеата — кітап оқитын…

4 недели ago

«Халық қатысатын бюджет» жобасы Таразда орындалуда

2026 жылы Тараз қаласында «Халық қатысатын бюджет» жобасы аясында 4 жоба жүзеге асырылады. Аталған жобаны…

5 месяцев ago

«Fenomen Jas» — табысқа жеткен жастарды насихаттау жобасы

Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің тапсырысы бойынша Қызылорда облыстық «Жас Ұлан» бірыңғай балалар мен…

11 месяцев ago

Астанада «Fenomen Jas» жобасы аясында «Mümkındıkter Alañy» форумы өтті

Бүгін Астана қаласында Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік жылдарында жетістікке жеткен жастардың табысты өкілдерін ілгерілету мақсатында жүзеге…

11 месяцев ago

Түркістанда ел тарихындағы алғашқы миллионыншы футбол турнирі өтеді

23 қараша сағат 15:00-де Түркістан төрінде ел тарихындағы алғашқы миллионыншы футбол турнирінің ақтық сайысы өтеді.…

11 месяцев ago

Алматыда Чжэцзян провинциясы өндірушілерінің құрылыс көрмесі өтіп жатыр

Алматының Атакентінде қыркүйектің 4-6 аралығында Kazbuild 2024 көрмесі өтіп жатыр. Бұл жолы Қытайдың ең ірі…

1 год ago