Болашақ корпоративтік қоры маманы, мінез-құлық талдаушысы Айнұр Нұрова аутизммен ауыратын балалардың не себепті қашып кете беретінін және бұл жағдайдың қалай алдын алуға болатынын жазды.
Педагогикалық-психологиялық түзету кабинеті маманы Сағила Манасипова аутизммен ауыратын баланы қалай тануға болатынын және оған қалай көмектесу керек екенін айтып берді.
Аутизм спектрінде бұзылуы бар балалар жиі қашып кетуге бейім және оларға қауіп төнуі мүмкін.
Қашудың алдын алу үшін бұл мінез-құлықтың табиғатын түсіну қажет. Бала неге қашады? Бұл мінез-құлқымен ол не айтқысы келеді?
Мынадай ықтимал себептері бар:
Балаңыз жиі жүгіріп қашып кететін болса, СЕБЕПТЕРІН БАҚЫЛАҢЫЗ. Қашқанға дейін не болды? Кейін не болды? Әрбір жағдайды жазып алыңыз және талдаңыз.
Айнұр Нұрова, мемлекет ерекше қажеттігі бар бала тәрбиелеп отырған отбасыны қолдаудың басқа түрімен қатар ағарту жұмыстарын жүргізу де аса маңызды екенін айтады.
Әсіресе, облыстарда, шағын қалаларда, аудандар мен ауылдарда ерекше балалармен қалай қарым-қатынас орнату керек, мұндай жағдайда не істеуі керек екені жайлы түсіндіру жұмыстары жүруі қажет. Өкінішке қарай, тек көршілер емес, кейде ерекше баланың ата-анасы мен жақын туыстары мұндай өмірлік маңызы бар ақпаратты білмей жатады,
дейді маман .
Педагогикалық-психологиялық түзету кабинеті маманы Сағила Манасипова аутистік спектр дамуы бар балаларды көшеде жүрісінен, қимыл-қозғалысынан байқауға болатынын айтады.
Аутизмі бар балалардың мынадай белгілері бар:
Маман мұндай балаларға көмектесу үшін оларға айғайлауға, оқыс жақындауға болмайтынын айтады.
Балаға ақырын жақындап келіп, қолынан ұстап, тыныштандырған дұрыс. «Болмайды», «сен не істеп жатсың» демеу керек. Мұндай сөздер аутизмі бар балалар үшін триггер сөздер қатарына жатады,
дейді Сағила Манасипова.
Мұндай диагнозы бар бала күнделікті тыңдап жүрген сөздерді естісе, қобалжып немесе қозып кетуі мүмкін.
Көшеден аутизмі бар баланы көрсеңіз, эмоцияңызды барынша жұмсартып, күлімдеңіз. Баланы қолыңыздағы затпен алдандыруға тырысыңыз. Қазір кез келген бала телефонды жақсы көреді. «Міне, қара, көр» деп телефонды көрсетіп, баланы өзіңізге жақындатып алыңыз,
деп кеңес береді маман.
Оның айтуынша, баланы шулы, адам көп жиналған жерден алып кету керек.
Ал бала сөйлемейтін болса немесе жалаңаяқ, сырт киімсіз жүргенін байқасаңыз, шулы, адам көп жерден алып кеткен дұрыс. Тыныш жерге барып, баланы сабасына түсіруге тырысыңыз. Ата-анасы жақын жерде болмаса, құқық қорғау органдарына хабар беріңіз. Ең бастысы, мұндай баланың жалғыз жүргенін көрсеңіз, қасынан өтіп кетпеңіз,
дейді Сағила Манасипова.
Еске салайық, бұған дейін 7 тамызда Қостанай облысының Жамбыл ауылында аутизммен ауыратын 5 жасар қыз жоғалған еді. Оның денесі 3 күннен соң судан табылды.
Ал 14 тамызда Шығыс Қазақстан облысының Согра ауылында аутзмі бар 12 жасар жасөспірім жоғалды. Жасөспірімді 550-ден астам адам іздеді. Баланы 15 тамызда СОБР қызметкері ТМК көпірінің жанындағы шұңқырдан аман-сау тапты.
Екі бала да үйінен қашып кеткен.
«Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасының Кодексіне автокөлікті жалған техникалық тексеруден өткізуге қатысты айыппұлды 30…
Қазақстанда енді несие беру кезінде қарыздық коэффициентті есептеу жүйесі қолданылады. Егер адамның ай сайын төлейтін…
Қазақстанның дәл бүгінгі қоғамдық өмірінде тарих қойнауында жинақталған бағалы деректерге баса назар аударудың маңызы зор.…
Қазақстанның бұрынғы ішкі істер министрі Ерлан Тұрғымбаев екі айға қамауға алынды, деп хабарлайды дереккөз. 30…
2024 жылғы 1 мамырдан бастап еліміздің барлық әуежайларында авиациялық қауіпсіздікті күшейту бойынша вокзал маңындағы алаңдарда,…
ҚР Оқу-ағарту министрі Ғани Бейсембаев мектеп түлектеріне үндеу жасады. Министрдің айтуынша, оқу жылы маусым айына…